Mondros Ateşkes Antlaşması Özeti


MONDROS ATEŞKES ANLAŞMASI

İtilaf Devletleri, yenildiklerini kabul eden İttifak Devletleriyle I. Dünya Savaşı’nı sonuçlandıracak ateş- kes anlaşmalarını art arda imzaladılar. Osmanlı Devleti’nin ve birlikte savaştığı İttifak Devletlerinin ateş- kes istemelerinin ardından Sadrazam Talat Paşa görevinden ayrıldı. Onun yerine hükûmeti kurmakla görevlendirilen Ahmet İzzet Paşa, İtilaf Devletlerinden Wilson İlkeleri doğrultusunda hareket edilmesini istedi. İtilaf Devletlerinden olumlu yanıt gelince Bahriye Nazırı Rauf Bey (Rauf Orbay) başkanlığında bir heyetin ateşkes imzalanması için görevlendirilmesine karar verildi.

Osmanlı heyeti Limni Adası’ndaki Mondros Limanı’na gitti. İtilaf Devletlerini İngiliz Amiral Calthrope (Kaltırop) temsil ediyordu. Görüşmeler sonrasında İtilaf Devletleri’nin dikte ettirdiği şartlar kabul edildi. 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Anlaşması imzalandı. Mondros Ateşkes Anlaşması 25 maddeden oluşan ve 31 Ekim 1918 gece yarısından itibaren uygulanmaya başlanan bir anlaşmadır.

Mondros Ateşkes Anlaşması’nın Osmanlı Devleti’nin Egemenliğini Sınırlayan Bazı Maddeleri

  • Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının açılması, Karadeniz’e serbestçe geçişin temini, Çanakkale ve Karadeniz istihkamlarının İtilaf Devletleri tarafından işgali sağlanacaktır. (1. madde)
  • İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması hâlinde herhangi bir stra tejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaktır. (7. madde)
  • Ermenilere bırakılması düşünülen doğudaki altı ilde (Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ ve Si vas) herhangi bir karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu bölgeleri işgal etme hakkına sahip olacaktır. (24. madde)

Ayrıca haberleşme, demir yolları ve Toros tünelleri İtilaf Devletlerinin kontrolüne geçecek, Osmanlı ordusu iç güvenliğin sağlanması dışında derhâl terhis edilecek, Osmanlı ticaret gemileri İtilaf Devletlerinin hizmetlerine girecekti.

Mondros Ateşkes Anlaşması’nın Uygulanması

Anlaşmaya uygun olarak Türk birliklerinin geri çekilmesi ve terhisi gerçekleştirildi. 400.000 kişilik Türk ordusunun mevcudu 50.000’e indirildi. Cephane, silah ve her türlü araç-gereçlere el konuldu. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın 7. maddesini yasal dayanak olarak kullanan İtilaf Devletleri Osmanlı topraklarını işgale başladılar.

Mondros Ateşkes Anlaşması’nın Önemi

Dünya Savaşı sırasında imzaladıkları gizli antlaşmalar ile kâğıt üzerinde Osmanlı topraklarını aralarında paylaşan büyük devletler, Mondros Ateşkes Anlaşması ile planlarını hayata geçirme fırsatı buldular. Öte yandan Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıklar da Wilson İlkeleri’nden ve Mondros Ateşkes Anlaşması’nın uygulanmasıyla ortaya çıkan durumdan faydalanma çabasına giriştiler. Her ne kadar adı ateşkes anlaşması konulsa da bu anlaşma bir teslimiyet anlaşmasıydı.


About admin

Check Also

İttifak Devletlerinin İmzaladığı Antlaşmalar Kısa Özet

İttifak Devletlerinin İmzaladığı Antlaşmalar Versailles (Versay) Antlaşması (28 Haziran 1919) : İttifak Devletleri ile Almanya …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir