9. Sınıf Tarih dersi TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ (10–13.YÜZYIL) ünitesi İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERnde Kültür ve Medeniyet konusunun alt başlığı olan Toprak Yönetimi konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.
İlk Türk-İslam Devletlerinde Kültür ve Medeniyet
Din
* Türkler, İslâmiyet’i kabul ettikten sonra bu dine bağlanmışlar ve onun yayılması için büyük bir gayret sarf etmişlerdir. İslamiyet’teki cihat anlayışı ile Türklerin cihan hâkimiyeti felsefesi uygun düşüyordu.
* Türkler İslâmiyet’i kabul ettikleri sırada, İslâm dünyası dini ve siyasi bakımdan parçalanmış bir vaziyetteydi. Sünni olan Abbasi halifeliği ile Mısır’daki Şii Fatımî halifeliği mücadele halindeydi. Türkler arasında Sünnilik ve onun dört mezhebinden biri olan Hanefilik daha çok benimsenmiştir. Türklerin Abbasi halifesini siyasi baskıdan kurtarması İslam dünyasındaki prestijlerini arttırmıştır.
* Türk hükümdarları ve devlet adamları milli gelenekleri gereği din açısından çok hoşgörülüydüler.
* Türk – İslam devletlerinde, o devirde kuvvetli bir akım olan sufiliğe ve sufîlere hoşgörülü davranılmış ve saygı gösterilmiştir.
Not: Türk Sufileri Alperen adını alıp, vatan savunmasında sınır boylarında ve fetihlerde büyük hizmetler vermişlerdir.
* Birçok tarikat kurulmuştur. Bunlar;
Kadirilik: Kurucusu Abdulkadir Geylani
Kübrevilik: Kurucusu Şeyh Necmeddin Kübrâ
Ekberilik: Kurucusu Muhyiddin-i Arabî
Yesevilik: Kurucusu Ahmed Yesevî
İslam’ı bilimlerin gelişmesi konusunda da Türklerin önemli hizmetleri olmuştur, İslam dünyasındaki büyük fıkıh, hadis, kelâm, tefsir bilginlerinin birçoğu Türkler arasından çıkmıştır