Türkiye Selçuklu Devletinde Din ve İnanış Konu Anlatımı (KPSS Tarih)

Türkiye Selçukluları, Moğolların baskısından kaçan Türkmenleri Anadolu’ya yerleştirdiler. Bunlar arasında mutasavvıflar da bulunmaktaydı. Mutasavvıflar, yerleştikleri bölgelerde sosyal, kültürel ve dinî alanlarda faaliyet gösterdiler. Bu faaliyetlerin sonucunda Mevlevîlik, Bektaşîlik, Ekberîlik, Nakşibendîlik, Kadirîlik ve Rufaîlik gibi tarikatlar ortaya çıktı. Bu mutasavvıflardan Muhyiddin Arabî, Mevlâna Celâleddin-i Rûmî,Yunus Emre ve Sadrettin Konevî görüş ve düşünceleriyle sadece yaşadıkları dönemi değil daha sonraki zamanları da etkilemiş, Anadolu’ da tasavvufun gelişmesinde, Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamışlardır.

Mevlevilik: En büyük sufisi Mevlana Celalettin-i Rumi’dir (1217–1273). Yüksek tabakaya hitap eden bir tarikattır. Mevlana’nın en büyük eseri ‘Mesnevi’dir. Tarikatın kurucusu Mevlana’nın oğlu Sultan Veled’dir.Bektaşilik:  En büyük sufisi Hacı Bektaş-ı Veli’dir (1209–1271). Bu tarikat daha çok askerler arasında yaygınlık kazanmıştır.Babailik: Baba İlyas ve sonra da Baba İshak tarafından kurulan bir tarikattır. Anadolu’daki ilk dini ve siyasi nitelikli olan 1240 Babai isyanını çıkardılar. Bu isyan Malatya, Tokat ve Amasya’ya yayılmıştır. Etkileri de uzun süre devam etmiştir.Ekberilik: Muhyiddin-i Arabî tarafından kurulmuştur. Vahdet-i Vücut düşüncesini savundular. Bu düşünceye göre tek varlık vardır. O da Allah’tır. Her şey Allah’ı gösterir. Anadolu’da bu tarikatların dışında halkı örgütleyen ve koruyan başka teşkilatlar da vardır. Bunlar;Abdalan-ı Rum:  Anadolu Dervişleri TeşkilatıBacıyan-ı Rum:  Anadolu Kadınları TeşkilatıFeteyan-ı Rum:  Anadolu Gençleri TeşkilatıGaziyan-ı Rum:  Anadolu Gazileri Teşkilatıdır.