Kıpçaklar (Kumanlar) Konu Anlatımı


Kıpçaklar (Kumanlar)

Lise 1 tarih dersi İlk Türk Devletleri ünitesi Diğer Türk Devletleri ve Toplulukları konusunun alt başlığı olan Kıpçaklar (Kumanlar)’ın ders notu aşağıda paylaşılmıştır. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşarımızda mutlaka dikkatli bir şekilde konuyu okumalıdır.

Kıpçak Adı: Moğol ve Çin kaynaklarında: kıpçak;  Bizans  kaynaklarında: kuman; Macarlar kaynaklarında: kun olarak geçer.

Codex Cumanicus ( Kıpçak kitabı ): Latince Kıpçak kitabı.

Kim maγa berse, men de aγar bereyim; kim maγa bermese, men de аγаr bermen.
“Kim bana verse, ben de ona vereyim; kim bana vermezse, ben de ona vermem.” (Türkiye Türkçesi)

Balkaş Gölü ile İrtiş Irmağı arasındaki bölgede yaşadılar. X. yüzyılın sonlarında Moğol kökenli Karahitayların baskıları sonucunda batıya göç ettiler ve Doğu Avrupa’ya yerleştiler. Burada Rus prenslikleriyle şiddetli mücadeleler yaptılar. Balkanlar’a inen Kıpçaklar, Bizanslılarla anlaşıp Peçeneklere ağır bir darbe vurdular (1091).

Kıpçaklar, XIII. yüzyılda Moğolların ilerleyişi karşısında tutunamayıp geri çekildiler. Kıpçakların bir kısmı Macaristan’a giderek Hristiyanlığı kabul ettiler. Bu yüzden millî benliklerini yitirdiler. Bir kısmı da yurtlarında kalıp Altın Orda Devleti’nin hizmetine girdi. Bu devletin Türkleşmesinde önemli rol oynadılar. Altın Orda Devleti’nin egemenliğinde yaşayan Kıpçakların çoğu, daha sonraki yıllarda Mısır’a götürüldü. Eyyûbi ve Memlük ordusunda görev yapan Kıpçakların bir kısmı bu devletlerin yönetiminde görev aldılar.

Kumanlar, dilleri ve dinî törenleri ile Romenleri etkilediler. Eyyûbiler Kıpçaklardan seçtiği erkek çocukları Nil vadisinde Ravza adasında özel eğitimle yetiştirerek ordularının temelini oluşturmuşlardır. Burada yetişen asker Bariye Memlükleri olarak anıldı. En ünlüleri; Baybars, Kutuz , Aybek , Aktay , Kalavun’dur.

Kıpçaklar çoğunlukla paganlık ve animizmi benimsemişti. İnanç sistemleri diğer göçebe halkların inanç sistemleriyle hemen hemen aynı idi. Hayvanlara, özellikle de kurda taparlardı. Kıpçak toplumunda kam adı verilen şamanların özel bir yeri vardı. Bu şamanlar, falcılık ve hekimlikle uğraşırdı. Atalar kültü ve kahramanlık kültü gelişkindi.


About admin

Check Also

İlk Türk Devletleri Ders Anlatım Videosu

Lise 1 Tarih dersi İlk Türk Devletleri ünitesi ile ilgili konu anlatım videosunu aşağıdaki videodan seyredebilirsiniz. …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir