Türkiye Selçuklu Devletinde Kültürel Hayat Konu Anlatımı (KPSS Tarih)


Lise 1 Tarih dersi TÜRKİYE TARİHİ (11–13.YÜZYIL) ünitesi TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİnde Kültür ve Medeniyet  konusunun alt başlığı olan Türkiye Selçuklu Devletinde Kültürel Hayat konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.

Türkiye Selçuklu Devletinde Kültürel Hayat

YAZI, DİL VE EDEBİYAT

Türkiye Selçukluları zamanında resmi dil ve edebiyat dili Farsça, bilim dili olarak da Arapça kullanılmaktaydı. Farsça edebiyat alanında önemli bir yere sahip olmuş, Türkçe kendine önemli bir yer bulamamıştı.

Farsça’nın bilim ve edebiyat dili olmasında Türkler’e İslamiyet’in İran yoluyla geçmesi, iki ülke arasında sıkı ilişkilerin olması, İranlı aydın ve ida­recilerin işbaşına gelmesi ile Fars dilinin gelişmiş bir dil olması etkili olmuştur.

Anadolu’da Türkçe’nin zamanla gelişip devlet dili olmasında; Türkmen beyleri ve Moğolların payı büyük olmuştur. Moğol istilasından dolayı batıya göç eden birçok bilim adamı ve edebiyatçı Anadolu’ya gelmiş ve bir çok eser meydana getirmiştir. Bu şekilde XIII. yüzyılda Anadolu’da Türkçe büyük gelişme göstermiş ve Karamanoğlu Mehmed Bey tarafından resmi dil olarak ilan edilmiştir (1277).

Türkiye Selçukluları ve Beylikler döneminde üç tür edebiyat akımı gelişti. Bunlar;

 

Halk Edebiyatı

Anadolu’da ilk Türk edebiyatı olup, bu alanda önemli eserler verilmiştir. Battal Gazi Destanı, Danişmentname, Bektaşi ve Nasreddin Hoca Fıkraları ile Garibname örnek olarak verilebilir.

Tasavvuf Edebiyatı

Kösedağ Savaşı ve sonrası ortaya çıkan buhranlı, ümitsiz ortam, iç isyanlar ve yalnızlık ile halk kendini Allah’a götürecek manevi otoritelere sığınma ihtiyacı hissetmiştir. Bu durumda halk, tekkelerin etrafında toplanmış ve böylece tasavvuf şairleri ve şiirleri ortaya çıkmıştır. Mevlana Celaleddin Rumi’nin Mesnevisi, Yunus Emre’nin Divanı bu tür edebiyat akımına örnek olarak verilebilir.

Divan Edebiyatı

Bu edebi akım yaygın olarak kullanılmıştır. Anado­lu’da ilk divan şairi Hoca Dehhani olup Selçuklu Şehnamesi adlı eseri önemli bir yere sahiptir.

BİLİM

Moğol saldırılarının önünden kaçıp Anadolu’ya gelen Türk kitleleri arasında yazar, şair ve bilim adamları da vardı.Bu şair ve bilim adamları Anadolu’da bilim ve edebiyatın gelişmesinde önemli katkı sağlamışlardır. Türkiye Selçuklu Devleti, bilim alanında en gelişmiş
dönemini Alâeddin Keykubad zamanında yaşamıştır.
Türkiye Selçukluları’nda bilim ve sanat alanında en parlak dönem l. Alaaddin Keykubat zamanı olmuştur. Bununla birlikte Anadolu’da ilk medrese Danişmendli Beyi Yağıbasan tarafından Niksar’da yaptırılmıştır. Türkiye Selçukluları’nda ise ilk medreseler II. Kılıç Arslan tarafından Aksaray ve Konya’da kurulmuştur. Bu medreseler diğer hükümdarlar zamanında geliştirilerek çoğaltılmış  Konya, Sivas, Kayseri, Amasya, Mardin, Erzurum ve Erzincan gibi şehirlerde birçok medrese ve kütüphane yaptırmışlardır. Selçuklu medreselerinde, dinî bilimlerin yanında tıp, matematik, astronomi gibi fen bilimleri de okutuldu.
SANAT
Türkiye Selçuklularında Sanat ve Mimari için tıklayınız.

About admin

Check Also

İlk Türk Devletleri Ders Anlatım Videosu

Lise 1 Tarih dersi İlk Türk Devletleri ünitesi ile ilgili konu anlatım videosunu aşağıdaki videodan seyredebilirsiniz. …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir