Avrupa’nın Gelişimine Seyirci Kalan Osmanlı Konu Anlatımı


Lise 2. sınıf tarih dersi 3.ÜNİTE: ARAYIŞ YILLARI  17. YÜZYIL (1600 -1700)  nın konusu olan Avrupa’nın Gelişimine Seyirci Kalan Osmanlı konu anlatımını aşağıdan okuyabilirsiniz.

Avrupa’nın Gelişimine Seyirci Kalan Osmanlı

Avrupa devletleri arasında bu dönemdeki en büyük rekabet, coğrafi keşiflerle başlayan sömürge elde etme mücadelesidir. İngiltere, Fransa, İspanya, Hollanda, Portekiz gibi ülkeler yeni ticaret yolları bulabilmek için Afrika, Uzak Doğu, Hindistan, Amerika, Avustralya gibi bölgelere hâkim olma amacındaydılar. Ortak çıkar noktaları olduğu için Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu  kıyılarında limanlar için savaşlar yapmışlardır. Osmanlı Devleti’nin elindeki İpek ve Baharat Yolları’ndan umudunu kesen Avrupa devletleri, alternatif yeni yollar bulmak için uğraşıyordu. Avrupa devletlerinin bu yeni açılım çalışmaları karşısında Osmanlı Devleti etkisiz kalmıştı. Devlet, iç çalkantılar ve savaşlar nedeniyle yeni gelişmelerle ilgilenemiyor ve gelişmelerde aktif rol alamıyordu. Bu ilgisizlik Osmanlı Devleti ekonomisini çok olumsuz etkileyecektir.

 Coğrafi Keşiflerin Osmanlı Devleti’ne Etkileri

  1. Coğrafi keşifler sonucunda ticaret yoları değişince Osmanlı ekonomik yönden büyük gelir kaybına uğradı.
  2. Avrupa’ya gelen bol miktardaki altın ve gümüş Osmanlı pazarına girince piyasadaki para miktarı arttı ve Osmanlı’da enflasyon ve pahalılık yaşandı.
 Avrupa’ya Tavizler Verilmesi
İngiltere ve Fransa’nın denizlerde giderek güçlenmesi ve ekonomik piyasayı ele geçirmesi Osmanlı Devleti’ni bu devletlere karşı yeni ortaklar aramaya yöneltti. Deniz ticaretini canlı tutmak ve ekonomik kayba uğramamak isteyen Osmanlı Devleti Hollanda ile ticari ayrıcalıklar içeren bir antlaşma imzalamıştır. Gümrük vergilerinin düşürülmesi ile ticarette serbestlik içeren bu kapitülasyonlar sonunda vergi gelirlerinde kayıplar oldu. Piyasaya ucuz Avrupa malları hâkim oldu. Avrupa mallarının Osmanlı coğrafyasında yaygınlaşması Osmanlı üreticisine büyük bir darbe indirdi.

Yeni Ekonomik Model: Merkantilizm

Merkantilizme göre bir ülke ne kadar çok madene ve paraya sahipse o kadar zengin sayılıyordu. Zengin devlet statüsünde yer almak isteyen Avrupal  devletler  iç  ve  dış  ticarete  önem  verdiler. Yeni  yollar  bulma  ve  yeni  sömürgeler sayesinde ham madde ve pazar sahibi olma isteğinin altında yatan etken de budur. Bir diğer etken ise gelir düzeyini ve tüketim isteğini artırmaktır.

Avrupa’daki bu yeni ekonomik modelle amaç, uluslararası piyasada daha etkin olmaktı. Osmanlı Devleti’nin  ekonomi  anlayışındaki  amaç  ise  iç  piyasada  halkın  ihtiyaçlarını olabildiğince  çok karşılayabilmekti. Avrupa bu ekonomik modelle gelirlerini yeni teknolojik gelişmeleri kullanarak tarım, ticaret ve sanayide artırmaya çalışırken Osmanlı Devleti bu yöntemi uygulamamıştır. Osmanlı Devleti gelirini artırma yolu olarak fetihlerle elde edilen topraklardan gelecek vergileri tercih ediyordu.

Avrupa devletleri bu yeni model çerçevesinde gelirlerini artırıcı tedbirler alıp değişik yollar bulurken Osmanlı Devleti bu modele ayak uyduramamıştır. Yeni ekonomik kaynaklar bulup gelir artırıcı tedbirler almak  bir  yana Avrupalı devletlerin mallarının  kapitülasyonlar  sonucunda  ülkeye  ucuz yollu girip piyasaya hâkim olmasına dahi engel olamamıştır.  Avrupalı devletler bu yolla hem Osmanlı’nın gelişmesini engellemiş hem de yeni ekonomik modele uygun biçimde gelir düzeyi olarak zengin ülke konumuna ulaşmışlardır.


About admin

Check Also

1. Dünya Savaşı Ders Notu

Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersi 1. Ünitesi olan 20.YÜZYIL BAŞLARINDA DÜNYA ünitesinin ilk konusu …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir